Enkele wetenswaardigheden over het Vätternmeer.

Het Vättern-meer is best bijzonder te noemen. Voor ons is het natuurlijk omdat we er zo dichtbij wonen (2,5 km) en er regelmatig naar kunnen kijken, maar het is ook best bijzonder vanuit andere gezichtspunten.

Vättern is het op één na grootste meer van de Europese Unie.

Het meer dat nóg groter is, is tevens het

grootste Zweedse meer Vänern dat iets noordwestelijk is gelegen van Vättern.

Het meer is gemiddeld 40 meter diep (best veel dus!!) en op z'n diepst zelfs 128 meter en heeft een

wateroppervlakte van 1940 vierkante kilometer, net iets kleiner dan de

Nederlandse provincie Limburg en een volume van 74 kubieke kilometer.

Op z'n breedst 31 km, gemiddeld echter bijna 14 km met een totaal van bijna 12.000 eilandjes en riffen.

De kustlijn is 520 km en 300 km als je het fietsend doet... Jaarlijks wordt een week voor midzomer (halverwege juni) de nationale wielerronde gehouden rond het meer, Vätterrrundan geheten, waarbij 20.000 enthousiastelingen in zo kort mogelijke tijd rond het meer jakkeren, een uitermate populaire bezigheid voor sportminnende zweden.

Vättern is het laatste meer dat bevriest in Zweden, voornamelijk veroorzaakt door het feit dat het meer zo diep is.

Sinds 128 jaar geleden is het meer 49 keer bevroren geweest. De laatste 25 jaar echter maar zes keer. Of het dit jaar gaat lukken, is uiteraard nog onbekend, maar de kansen zijn groot.

Dat betekent dan wel dat het voorjaar zo een paar weken later valt, vanwege de afkoelende werking van het meer.

Daartegenover staat dat het winterklimaat wat droger en aangenamer wordt als het meer bevroren is. In 1942 was het ijs tussen Gränna en het grote eiland Visingsö

bevroren tot 26 mei en het had een maximale dikte van 84 cm.

Tijdens de jaren dat het meer bevriest

gebeurt dat doorgaans eind januari/begin februari. De gemiddelde duur ligt op 59 dagen.

Het meer heeft over het hele jaar gemeten een gemiddelde watertemperatuur van 7,8 graden. Knap koud dus!

Zwemmen doen de Zweden dan ook bij voorkeur in de kleinere meren rond Vättern, die veel eerder opgewarmd zijn dan Vättern.

Zwemmen gaat wel, maar de temperatuur van het water is dan zeer afhankelijk van de windrichting en wordt over het geheel genomen pas wat aangenamer in de loop van augustus.

Desondanks is het strand van Jönköping, dat een paar kilometer breed is

gedurende de zomer zeer populair onder de badgasten.

Het meer wordt ook als nogal

verraderlijk bestempeld vanwege de onberekenbare stromingen die gevaarlijk zijn voor zowel badgasten als kanopeddelaars, bepaald geen voor watersportbeginners dus.

Het meer wordt ook als spannend beoordeeld (ook door ons). De luchten weerspiegelen zich op steeds wisselende wijze met als gevolg dat het meer er steeds weer anders uitziet.

Het Vätternmeer ligt op 88,5 meter boven de zeespiegel en vormt een deel van de Oost-West-verbinding via tal van sluizen in het Götakanaal conform bijgaand schema.

Wil je reageren? Schrijf gerust naar thv@fastmail.com Elke serieuze reactie wordt beantwoord!

Film over torenvalken

Het is vaak lastig om vogels te onderscheiden, vind ik. Het kost veel moeite om ze te ontdekken en wat krijg je dan nog te weten over deze gevederde vrienden? Toch is het iets wat vaak de moeite waard is om te leren kennen.

Van een Zweedse filmer zag ik laatst een indrukwekkende film over het wordend gezinsleven van torenvalken. Hij filmt helemaal vanuit het perspectief van een torenvalk met alles wat daar bijhoort.

In de film maken we kennis met een twee torenvalken, die een paartje vormen en een "gezin" stichten. Het mannetje zorgt gedurende de broedperiode voor de maaltijden (hoofzakelijk veldmuizen) en ik vind het heel bijzonder hoe deze filmer erin is geslaagd diverse jachtmomenten van begin tot eind te filmen. Je ziet hoe het Zuid-Zweedse landschap met sneeuw allengs verandert in lente en vroege zomer, maar ook wat er zo allemaal gebeurt rond de kerktoren, zaken die de torenvalken als het ware ongemerkt gadeslaan. Een heel stukje cultuur wordt in de film op die manier en passant meegeleverd.

Wintergenot in het Zweedse Huskvarna

Het is me een wintertje wel! Al weken lang is het kwik niet boven nul geweest. Sneeuw ligt er ook, ook al sinds een aantal weken terug. Wel fijn dat het blijft liggen, dat maakt het wat lichter als je 's avonds buiten bent. Begin deze week kwam er ook nog even 25 cm bij. Sneeuw ruimen is bijna een dagelijkse bezigheid. Ook de weg naar het tuinhek en naar de compostcontainer en de houtvoorraad voor de tegelkachel moet uiteraard begaanbaar blijven.

Regelmatig werk aan de winkel dus...

Zeven jaar geleden, onze eerste winter hier, hadden we ook een strenge winter met langdurige sneeuw en ijs, maar deze winter heeft alles in zich om die van zeven jaar terug glansrijk te overtreffen. Toen lag het Vätternmeer dicht in februari en ik herinner me dat ik met slee en al een kilometer of wat over de ijsvlakte liep.

Zover is het nu nog niet, maar het begin is er wel.... terwijl het nu nog maar half januari is. Het feit dat het meer aanstalten maakt zo vroeg in de winter te bevriezen, betekent dat het water dit keer heel rap is afgekoeld. Maar wat wil je ook na een maandje matige tot strenge vorst....

Deze begindagen