10 april 2009

Goede Vrijdag in Zweden

Buiten schijnt de zon en als ik door het raam kijk valt mijn blik op de nog altijd doodse natuur. Maar …. schijn bedriegt! Gisteren toen we een ommetje maakten door het bos op zoek naar bosanemoontjes – vitsippor zoals ze hier heten – bleken er al heel wat te zijn die hun witte blaadjes toonden. Je zag ze echter alleen als je aandachtig in een dichtbij terrein keek. Een gewone blik om je heen wees uit: we zijn nog te vroeg. Ze zijn nog niet uitgelopen....   
Goed kijken dus, ze zijn er wel ook al zijn ze nog niet massaal aanwezig! Lena zocht heel idyllisch een veldboeketje bij elkaar dat nu op de tafel staat te pronken …  
De komende weken ontwaken de bosanemoontjes evenwel bij duizenden en nog eens duizenden om een schitterende witte bloemendeken te vormen. Een grandioos gezicht vooral bij een stralende voorjaarszon. 
Toen de radio even aanstond vanochtend ging het over de ervaringen van mensen met Goede Vrijdag die in het Zweeds ”Lange Vrijdag” heet. Het bleek dat men Goede Vrijdag nog maar enkele tientallen jaren ervoer als de saaiste dag van het jaar. Niemand werkte, mensen gingen donker gekleed, alle winkels en uitgaanscentra waren gesloten, het was stil op straat, men ging naar de kerk, serene rust! Voor heel velen een uiterst saaie dag vooral natuurlijk als men niets had met christelijk geloof.  
Lena's ervaring van vroeger: de kleden buiten hangen (ivm voorjaarsschoonmaak  *) was een schande! Zoiets deed je niet op Goede Vrijdag. 
Nu is dat niet meer zo: het is weliswaar een officiële feestdag alias vrije dag, maar niet anders dan een andere vrije dag. Levensmiddelenwinkels zijn gewoon open, behalve de vakhandel die wel  dicht is. Veel mensen gaan die dag uit op kunst. Ze bezoeken diverse kunstenaarsateliers en men schaft kunstprodukten aan. Voor veel mensen een uitkomst om toch deze dag toch een goede vrijdag te laten zijn. 
Hoe ik daar zelf tegenaan kijk? Ja, dat Zweedse gevoel van vroeger heb ik natuurlijk nooit zo beleefd al maakte kerkgang ook deel uit van mijn kinderjaren op deze dag. Ik merk vooral op dat de secularisatie krachtig heeft doorgewerkt, iets wat hier vooral merkbaar is voor autochtone Zweden dus.
Eerlijk gezegd kan het ook bevrijdend werken. Laten we eerlijk zijn, een opgelegd ”vieren” is natuurlijk maar niks. De vroegere samenleving had nu eenmaal van die theocratische trekjes die men had gekopieerd van het Oud-testamentische Israël. Dat kon vroeger zo omdat christenen in de meerderheid waren, maar de theocratische gedachte buiten Israel toegepast beschouw ik als een misvatting. Heeft overigens ook met het verbondmatige denken te maken van veel reformatorische christenen, maar die gedachtelijn deel ik niet met hen. Beter is dat christenen voluit in dankbaarheid stil staan bij wat Jezus lijden betekent voor ons die geloven, namelijk dat zijn plaatsvervangend sterven oorzaak is van ons eeuwig behoud! Belangrijk daarbij is dat we dat we dat niet doen vanuit een drang om zelf zijn smarten te mogen voelen of door te maken. Dat zou een menselijke behoefte kunnen zijn om ons waardig te voelen, maar knaagt gelijkertijd aan de betekenis van Jezus lijden voor ons. Niemand is waardig in zich zelf. Kunnen invoelen wat Jezus voor ons deed is op zich niet verkeerd zo lang het maar geen verholen noodzaak wordt om waardig te zijn. We zijn juist waardig omdat hij voor ons stierf! We zijn welkom, maar alleen als we erkennen dat het genade is, dat het ook mij/ons geldt! Dat is geweldig bevrijdend, want wij mensen, ook als wij christenen zijn, blijven steeds weer geneigd ons zelf waardig te willen maken. Geen schijn van kans! Besef dat nou gewoon en aanvaard het! Dank voor de genade die werkelijkheid werd door Jezus dood aan het kruis! Wie dat zo mag zien weet dat de dankbaarheid van Goede Vrijdag even werkelijk is gedurende de rest van het jaar!  
 
* Is de voorjaarsschoonmaak vóór Pasen wellicht terug te voeren op de viering van de Joodse paschaviering waarbij het hele huis moest worden gereinigd van alles wat gezuurd brood (teken van onreinheid, slechtheid) bevatte? Wie het weet mag het zeggen! 

Wil je reageren? Schrijf gerust naar thv@fastmail.com Elke serieuze reactie wordt beantwoord!