Van zoonlief kreeg ik een tijdje terug een artikel toegestuurd met onderstaande titel met het verzoek wat commentaar te geven... Door de storing is de reactie uitgelopen, maar het feitelijke commentaar heb ik klaar. Voor geïnteresseerden geef ik dat commentaar in het rood in onderstaande text.
Het Zweedse paradijs bestaat niet !
Europese sociaaldemocraten, Wouter Bos voorop, lopen weg met ’het Scandinavische model: fatsoenlijke uitkeringen, volop werkgelegenheid, prima kinderopvang en toch economische groei. Maar een paar dagen in het beloofde land zelf leveren een heel ander beeld op. ’Het Zweedse model is al dertig jaar op sterven na dood. Wij zouden van júllie moeten leren.’
Op de redactie van Dagens Nyheter, Zwedens grootste krant, kijkt wetenschapsredacteur Fredrik Hedlund bezorgd als hij hoort dat werkende moeders in Nederland maar drie maanden thuis zijn na de bevalling. ‘Dat is niet goed voor een kind’, zegt hij. ‘Zoveel weet ik er wel van. Als de band met de ouders in die eerste cruciale maanden niet stevig genoeg is, krijg je psychologische problemen. Kijk eens naar Amerika, waar zwangerschapsverlof niet bestaat. Die kinderen op de Columbine High School, die zonder aanleiding in het rond begonnen te schieten; er is een verband.’ (wel errrrrug kort door de bocht hoor!)
Zweden heeft geen schietende kinderen. Vrouwen krijgen er anderhalf jaar betaald zwangerschapsverlof. Daarna vrijwel niemand doet zijn kind voor de hele periode in de opvang kost de förskola (letterlijk ‘voorschool’, een uitgebreide crèche) er maximaal honderdtwintig euro per maand. Mannen zijn verplicht twee maanden ouderschapsverlof op te nemen. Veel Zweden vinden het nog niet ver genoeg gaan. Er woedt een debat over de vraag of mannen niet gedwongen zouden moeten zijn om ook negen maanden verlof te nemen. (gevecht tussen links en rechts uiteraard)
Egalitaire samenleving
Zweden is het land van het Folkhemmet, het ‘volkshuis’ dat in de naoorlogse jaren werd gebouwd door de sociaaldemocraten die hier met twee korte onderbrekingen de afgelopen driekwart eeuw regeerden. De staat zorgt hier voor zijn burgers van krybbe til grav (dit is in ieder geval geen Zweeds, mogelijk Deens!)(van de wieg tot het graf). De gezondheidszorg is (bijna) gratis. Het onderwijs is gratis en nog goed ook. Het openbaar vervoer werkt. Er zijn geen noemenswaardige files. Alcohol is op de bon. (niet meer sinds de jaren vijftig!!) Hangjongeren, junks, daklozen; je ziet ze niet in Stockholm, tenminste niet in het centrum. Niemand dringt voor in winkels. Dat kan ook niet. Overal waar een rij is, hangt een apparaat dat wachtnummertjes distribueert. Wilt u informatie? Trek hier een nummertje. Kaartjes kopen? Dan hier drukken. Soms sta je in een rij voor een nummertje waarmee je in de rij mag gaan staan. De Zweden accepteren het gelaten. (Hoezo gelaten? Okay, niemand vind het leuk om te moeten wachten, maar ze begrijpen dat dat nu eenmaal de minst slechte oplossing is!) Want iedereen is gelijk voor de wet. (Is dat anders dan in NL?? Wat zullen we nou krijgen!) Zweden is de meest egalitaire samenleving ter wereld. Toen Ferrari in de jaren van de dotcom-hausse een vestiging opende in Stockholm, werd die wegens gebrek aan belangstelling vrij snel opgedoekt. Uit de band springen wordt hier niet gewaardeerd. ‘Lagom’, is het nationale devies, een onvertaalbaar woord dat zoveel wil zeggen als ‘precies genoeg’, of ‘meer moet het niet zijn’. Op de dag dat het Zweedse elftal een oefenwedstrijd gewonnen heeft op het WK, rijden geel- en blauwgeschminkte, maar verder heel beschaafde supporters, rond in een door de gemeente ter beschikking gestelde bus. Lagom, jongens. (En? Zo zou toch ieder land ze willen hebben of niet soms?)
meer lezen? klik hier
